|
| 1914 |
Γεννήθηκε στις 21 του Ιούλη στο χωριό Παλιοζογλώπι του Δήμου Ιτάμου στα Αγραφα της Καρδίτσας. |
| 1924 |
Εγκαθίσταται στην Καρδίτσα. |
| 1929 |
Στρατολογείται στους πρωτοπόρους της ΟΚΝΕ |
| 1933 |
Μπαίνει στη Σχολή Τηλεγραφητών των ΤΤΤ. Οντας σπουδαστής κηρύσσεται η μεγάλη απεργία των «Τριατατικών». Οι σπουδαστές απεργούν μαζί με τους εργαζόμενους και ο Χαρίλαος εκλέγεται στην Επιτροπή Αγώνα. Αργότερα θα συγκροτηθεί Σύλλογος Σπουδαστών των ΤΤΤ, στον οποίο εκλέγεται και γραμματέας. |
| 1934 |
Προσλαμβάνεται ως τηλεγραφητής στην ΤΤΤ. Αρχίζει μια απίστευτη περιπλάνηση «μεταθέσεων» από πόλη σε πόλη, εξαιτίας της συνδικαλιστικής του δράσης. Σε όποια πόλη και αν βρεθεί, θα επιδιώξει και θα έχει σύνδεση με πυρήνες παράνομων κομμουνιστών. |
| 1939 |
Παρουσιάζεται για να υπηρετήσει τη στρατιωτική του θητεία. |
| 1940 |
Μετά την κήρυξη του πολέμου ο Χ. Φλωράκης στέλνεται στο μέτωπο. Τη νύχτα της 27ης προς 28η του Οκτώβρη είναι βάρδια στο κεντρικό τηλεγραφείο. Από τις μηχανές που δούλευε πέρασαν τα πρώτα τηλεγραφήματα για την κήρυξη του πολέμου. Την επόμενη το πρωί κατατάχτηκε μαζί με τα δύο του αδέλφια. Λέει ο ίδιος: «Από τους πρώτους, σχεδόν, βρεθήκαμε στο σιδηροδρομικό Σταθμό Λαρίσης και οι τέσσαρες. Ο πατέρας μου, εγώ και οι δύο αδελφοί μου. Ήταν τόσος ο συνωστισμός όσων έφευγαν για το μέτωπο και τόσος ο ενθουσιασμός, ώστε ο μακαρίτης ο πατέρας μου - για να προλάβουμε - έσκυψε, έκανε την πλάτη του σκαλοπάτι και βοήθησε να πηδήσουμε τη μάντρα. Πρώτος ο Αλέξανδρος, δεύτερος ο Λάμπρος και τρίτος εγώ...». |
| |
|
| 1941 |
Στις αρχές του Ιούνη στρατολογείται στο ΚΚΕ. Το Σεπτέμβρη στο ΕΑΜ. |
| 1942 |
Το Μάη περνάει στην παρανομία και το Δεκέμβρη ανεβαίνει στο βουνό. |
| 1943 |
Αναλαμβάνει, διαδοχικά, λοχαγός και ταγματάρχης του ΕΛΑΣ, παίρνει μέρος στα Δεκεμβριανά και τον Οχτώβρη του '45 συλλαμβάνεται. |
| 1946 |
Το Γενάρη αμνηστεύεται από την κυβέρνηση Σοφούλη. Το Δεκέμβρη ανεβαίνει στο βουνό. Μιλώντας για το έπος της Εθνικής Αντίστασης, λέει: «Η ΕΑΜική Εθνική Αντίσταση απέβλεπε στην εθνική απελευθέρωση και στην εγκαθίδρυση της δημοκρατίας και όχι στην κατάληψη της εξουσίας. Την πατριωτική και δημοκρατική δράση και αξιοπιστία της ΕΑΜικής Αντίστασης την εμπιστεύτηκε ο ελληνικός λαός και προσχώρησε στη συντριπτική πλειοψηφία (κοντά στο 80%) στο ΕΑΜ. Το ΕΑΜ (και το ΚΚΕ) είχαν την εξουσία, ύστερα από ελεύθερες εκλογές τον Απρίλη και τον Μάη του 1944, και, στο όνομα της εθνικής ενότητας και της ομαλής δημοκρατικής εξέλιξης την παρέδωσε, τιμώντας τις υπογραφές που έβαλε στο Λίβανο και στην Καζέρτα. Ατίμασαν τις υπογραφές τους οι Ελληνες αστοί πολιτικοί και οι Εγγλέζοι πάτρωνές τους, αξιώνοντας τον μονομερή αφοπλισμό του ΕΛΑΣ, του ΕΛΑΝ και της Πολιτοφυλακής. Υπήρξε ένοπλη αγγλική επέμβαση και νέα κατοχή και το ΕΑΜ δεν είχε άλλη διέξοδο, παρά να αντισταθεί και στους νέους κατακτητές, που του αμφισβητούσαν την εθνική ανεξαρτησία και τη δημοκρατική πορεία. Η μάχη της Αθήνας μπορούσε να κερδηθεί αν το ΕΑΜ είχε εκτιμήσει σωστά και τον ιμπεριαλιστικό - εκτός του συμμαχικού - χαρακτήρα της Αγγλίας και είχε φροντίσει να ρίξει στην Αθήνα τις κύριες και εμπειροπόλεμες δυνάμεις του ΕΛΑΣ - αντί του εφεδρικού ΕΛΑΣ που έριξε». |
| 1947 |
Συμμετέχει σε δεκάδες μάχες, επικεφαλής στρατιωτικών ομάδων του Δημοκρατικού Στρατού έως το 1949. Ορίζεται στην αρχή αντισυνταγματάρχης και το Νοέμβρη του '48 συνταγματάρχης του Δημοκρατικού Στρατού. |
| 1949 |
Την άνοιξη αναδεικνύεται αναπληρωματικό μέλος της ΚΕ και στη συνέχεια τακτικό μέλος της ΚΕ του Κόμματος. Το Σεπτέμβρη περνάει στην ΕΣΣΔ. |
| 1950 |
Φοιτά και ολοκληρώνει τις σπουδές του στη Στρατιωτική Ακαδημία του Φρούνζε μέχρι το 1953. |
| 1954 |
Επιστρέφει, στις 5 του Απρίλη, παράνομα στην Ελλάδα. Συλλαμβάνεται στις 27 του Ιούλη. |
| 1960 |
Μετά από αρκετές αναβολές αρχίζει το Μάη η μεγάλη του δίκη στο στρατοδικείο. Λέει, ανάμεσα σε πολλά άλλα στην απολογία του: «Εμείς φυσικά δεν κρύβουμε την αγάπη μας για τη Σοβιετική Ενωση και τους σοβιετικούς Λαούς. Τους αγαπάμε για τις τεράστιες υπηρεσίες που πρόσφεραν και προσφέρουν στην ανθρωπότητα, για τη στάση τους απέναντι στο Λαό μας και τη συμπαράστασή τους σε μια σειρά εθνικά μας θέματα, γιατί σέβονται την εθνική μας ανεξαρτησία και δεν επεμβαίνουν στα εσωτερικά μας. Και, βεβαίως, δεν τρέφουμε τα ίδια αισθήματα απέναντι στους Αμερικανούς ιθύνοντες, διότι δε σέβονται αλλά καταλύουν την εθνική μας ανεξαρτησία, διότι θεωρούν τη χώρα μας ξεμάντρωτο οικόπεδο, διότι θέλουν να μας επιβάλουν το δικό τους τρόπο ζωής, διότι μπορούν να μας σκοτώνουν και να μη μας πληρώνουν, διότι ρυθμίζουν τα εσωτερικά μας, ακόμη και το εκλογικό μας σύστημα, διότι καλλιεργούν την έχθρα με τους γείτονές μας και διότι υποστηρίζουν την υποδούλωση της Κύπρου». |
| 1966 |
Στις 20 του Απρίλη αποφυλακίζεται με όρους. |
| 1967 |
Συλλαμβάνεται στις 21 του Απρίλη και εξορίζεται μέχρι και την άνοιξη του 1971. |
| 1968 |
Ο Χαρίλαος, μετά τη διάσπαση του Κόμματος, συμμετέχει και συμβάλλει αποφασιστικά στη μάχη για την επικράτηση των αποφάσεων της 12ης Ολομελείας. Το Δεκέμβρη του 1969 από το στρατόπεδο συγκέντρωσης της Λέρου (Παρθένι), σημειώνει σε επιστολή του: «Η 12η Ολομέλεια, με τις αποφάσεις της, σήκωσε αποφασιστικά τη σημαία της πάλης ενάντια στον οπορτουνισμό και τον αναθεωρητισμό, που κόντευε, με τη δράση της φραξιονιστικής ομάδας, να κυριαρχήσει και να γίνει η επίσημη πολιτική και οργανωτική γραμμή του κόμματος. η σημαία της πάλης για την υπεράσπιση των αρχών του μαρξισμού - λενινισμού, για την οικοδόμηση των κομματικών οργανώσεων στην Ελλάδα με βάση τις λενινιστικές αρχές για το κόμμα νέου τύπου. Με τις αποφάσεις της 12ης Ολομέλειας σημειώνεται μια αποφασιστική στροφή για να προχωρήσει το κόμμα σταθερά στον επαναστατικό του δρόμο». |
| |
|
| 1972 |
Τον Ιούνη, η 16η Ολομέλεια τον εκλέγει μέλος του ΠΓ της ΚΕ του ΚΚΕ. Στην 17η Ολομέλεια το Δεκέμβρη εκλέγεται Πρώτος Γραμματέας της ΚΕ του Κόμματος. Μιλώντας, στην εισήγησή του στην Ολομέλεια για την κατάσταση στην Ελλάδα, μεταξύ άλλων σημειώνει: «Στην πραγματικότητα, η χούντα είναι αδύναμη, η απομόνωσή της βαθαίνει και με την αναπτυσσόμενη πάλη του Λαού οδηγείται σε αδιέξοδο... Παρά την έντονη δημαγωγία της και τις προσπάθειές της, δεν μπόρεσε να δημιουργήσει λαϊκή βάση και στηρίγματα. Η χούντα δε βρίσκεται ασφαλώς εκεί απ' όπου ξεκίνησε. Πέτυχε κάποια σχετική διεύρυνση του κύκλου των μονοπωλίων και των μεγάλων επιχειρήσεων που στηρίζεται. Αλλά δεν κατάφερε να αποκτήσει βάση μέσα στην εργατική τάξη... Απεναντίας, με την οικονομική, κοινωνική και εκπαιδευτική πολιτική της έρχεται διαρκώς σε αυξανόμενη καθημερινή αντίθεση και σύγκρουση με την εργατική τάξη, την αγροτιά, με τα μεσαία στρώματα της πόλης, με τη σπουδάζουσα νεολαία - ακόμα και με ορισμένους κύκλους της μη μονοπωλιακής αστικής τάξης... Ετσι, κύρια στηρίγματα του καθεστώτος παραμένουν οι Αμερικανοί, οι ένοπλες δυνάμεις, το φασιστικό κράτος με τον υδροκέφαλο αστυνομικό μηχανισμό του, τα μονοπώλια κλπ.». |
| 1973 |
Στο 9ο Συνέδριο (4-10 Δεκέμβρη) επανεκλέγεται Α΄ Γραμματέας της ΚΕ. |
| 1974 |
Τον Αύγουστο, πριν τη νομιμοποίηση του Κόμματος, ο Χ. Φλωράκης έρχεται στην Ελλάδα. Στην πρώτη μεταπολιτευτική συνέντευξή του, απαντώντας στις - συνήθεις τότε - προβοκάτσιες περί «ΚΚΕ εξωτερικού» είπε στον Κρις Γουντχάουζ: «Κύριε Γκουτχάουζ, εγώ είμαι του... εσωτερικού του εσωτερικού. Οταν έγινε η διάσπαση του ΚΚΕ, από την οποία προέκυψε το λεγόμενο ΚΚΕ (Εσωτερικού), εγώ προσωπικά βρισκόμουν στο... εσωτερικό του εσωτερικού - δηλαδή εξόριστος στο Παρθένι της Λέρου. Οπως και εκατοντάδες άλλοι σύντροφοι που βρίσκονται σήμερα στο ΚΚΕ, που εσείς το χαρακτηρίζετε ως ΚΚΕ εξωτερικού». Αργότερα, μιλώντας για εκείνη την εποχή, σημείωνε: «Τα χρόνια περνούν, οι μνήμες ξεθωριάζουν, οι άνθρωποι έρχονται και παρέρχονται και αυτή η φυσική νομοτέλεια επιτρέπει σε ορισμένα γκεσέμια της δημόσιας ζωής άλλα να λένε, άλλα να υποστηρίζουν (και μάλιστα με πάθος) σήμερα και άλλα να πράττουν (και μάλιστα με περισσή αδιαντροπιά) αύριο. Αρα, όσοι τα ξέχασαν, καλά θα κάνουν να τα θυμηθούν. Και όσοι τα αγνοούν, καλά θα κάνουν να τα μάθουν. Έτσι ακριβώς ήταν τότε τα πράγματα: Από το ένα μέρος κορόνες για τη δημοκρατία και την ελευθερία και εμπρηστικοί λόγοι ενάντια στους Αμερικανούς και από το άλλο μέρος αλισβερίσια και υπόγειες διαδρομές και επαφές για συναλλαγές και συμβιβασμούς και με τη χούντα και με τους προστάτες της. (...) Έρχονται εκείνοι που αντέγραφαν το Πρόγραμμά μας - Πρόγραμμα του 9ου Συνεδρίου - για το είδος της δημοκρατίας που πρέπει να εγκαθιδρυθεί, στη μεταβατική περίοδο, μετά την ανατροπή της χούντας, και αφού έδωσαν γην και ύδωρ στην ντόπια και ξένη πλουτοκρατία, άφησαν για το λαό την ανεργία, την υποαπασχόληση, τη μιζέρια.(...) Εμείς ό,τι λέγαμε για την επταετία της χούντας, το λέγαμε και κατά τη Μεταπολίτευση, το λέγαμε και κατά την "περίοδο της Αλλαγής", το λέμε και σήμερα. Και, κυρίως, ό,τι λέγαμε και τότε και ό,τι λέμε και σήμερα, αυτό και πράτταμε, αυτό και πράττουμε, με συνέπεια και με παρρησία και με καθαρότητα, χωρίς μισόλογα και χωρίς υπονοούμενα». |
| 1978 |
Το πρώτο μετά από τρεις δεκαετίες Συνέδριο του ΚΚΕ. Ο Χαρίλαος Φλωράκης στην πρώτη, μετά το Συνέδριο, Ολομέλεια της ΚΕ εκλέγεται ΓΓ της ΚΕ. Στο 11ο Συνέδριο του Κόμματος (1982) και στο 12ο (1987) ο Χαρίλαος επανεκλέγεται ΓΓ της ΚΕ. |
| 1989 |
Μια χρονιά γεμάτη από γεγονότα και σημαντικές εξελίξεις τόσο στο εσωτερικό της χώρας όσο και σε διεθνές επίπεδο. Στην Ελλάδα, υπό το βάρος των πολιτικοοικονομικών σκανδάλων εκείνης της εποχής και με βάση τα εκλογικά αποτελέσματα δύο εκλογικών αναμετρήσεων από τις οποίες δεν προέκυψε αυτοδύναμη κυβέρνηση, ορκίζονται διαδοχικά η κυβέρνηση Τζαννετάκη και η κυβέρνηση Ζολώτα. Στο μεταξύ οι εξελίξεις στις σοσιαλιστικές χώρες αποκτούν δραματικό χαρακτήρα, αφού τίθεται σε εφαρμογή το σχέδιο των ανατροπών. Το καλοκαίρι (11 του Ιούλη) σε Ολομέλεια της ΚΕ ο Χ. Φλωράκης κρίνει πως ήρθε το πλήρωμα του χρόνου για αλλαγή του Γραμματέα του Κόμματος. Ο ίδιος εκλέγεται Πρόεδρος της ΚΕ του ΚΚΕ. |
| 1991 |
Το Φλεβάρη πραγματοποιείται το 13ο Συνέδριο του Κόμματος, που οδήγησε στην κρίση και τη διάσπαση του Κόμματος, που προκάλεσε η φραξιονιστική ομάδα στελεχών του Κόμματος που έφυγε από το ΚΚΕ προς το ΣΥΝ. Το 14ο Συνέδριο (Δεκέμβρης) είναι το Συνέδριο της Ανασυγκρότησης. Το Κόμμα πάλεψε και κατάφερε να σταθεί όρθιο. Στο 14ο Συνέδριο, το ΚΚΕ επαναεπιβεβαιώνει τις αρχές του: Το σεβασμό του Καταστατικού του, τη διεθνιστική αλληλεγγύη του, τον επαναστατικό χαρακτήρα του, τη στρατηγική των συμμαχιών και των ανοιγμάτων, τον ταξικό χαρακτήρα του και γενικά την προσήλωσή του στις αγωνιστικές παραδόσεις του και τα ιδανικά του. |
| |
|
| Ο ρόλος του Χ. Φλωράκη και στη διάσωση του ΚΚΕ και στην ανασυγκρότησή του και στην επιστροφή στις αρχές του υπήρξε αποφασιστικός. Και η αγωνία του για το Κόμμα εκφραζόταν σε όσα συχνά πυκνά έλεγε σε συντρόφους και φίλους όλο εκείνο το δύσκολο διάστημα: «Θέλω να φύγω ήσυχος ότι το Κόμμα βρήκε το δρόμο του, ότι το Κόμμα βρίσκεται σε καλά χέρια, ότι το Κόμμα είναι το ίδιο εκείνο Κόμμα που μεγαλούργησε με το ΕΑΜ, ότι το ΚΚΕ είναι έτσι όπως το ήθελαν οι ιδρυτές του και οι μεγάλοι του ήρωες...». Το Συνέδριο εξέλεξε τον Χαρίλαο Επίτιμο Πρόεδρο του Κόμματος. Όλα τα χρόνια που ακολούθησαν ο Χαρίλαος Φλωράκης συνέχισε να βρίσκεται στην πρώτη γραμμή. Με το κύρος που διέθετε στην ελληνική κοινωνία και την πείρα του, με το πείσμα του και το σοφό του το λόγο, παρέμεινε πάντοτε στήριγμα για ολόκληρο το Κόμμα και σε κάθε του επιλογή. Δεκάδες και εκατοντάδες ήταν οι συναντήσεις που είχε με φορείς, με κατοίκους περιοχών, με οργανώσεις εργαζομένων, με νέους και με νέες. Ο λόγος του, πάντα μεστός και ουσιαστικός, αποτέλεσε σε όλες τις περιπτώσεις παρέμβαση - ύμνο για την πίστη στο Κόμμα, την υπόθεση της εργατικής τάξης και του σοσιαλισμού. Όταν, σχετικά πρόσφατα, σύντροφοι και φίλοι του 'λεγαν πως οι παλιοί αγωνιστές ένας - ένας φεύγουν, εκείνος έλεγε: «Οι ζευγάδες φεύγουν, μωρέ! Η σπορά μένει. Και φουντώνει. Και μεγαλώνει. Και καρπίζει. Και ρίχνει νέους σπόρους στη γη. Και οι κύκλοι επαναλαμβάνονται. Έτσι νόμιζε και η γενιά του 1912-1913 ότι είναι η τελευταία ηρωική γενιά. Και τι θα γίνει ο τόπος μόλις φύγει. Μα ήρθε η γενιά του '40, η νέα σπορά, και ανέβασε πιο ψηλά τη σημαία του αγώνα. Έτσι λέει κάθε γενιά - ταυτίζοντας τον εαυτό της με την ιστορία. Και λησμονά τη σπορά. Που έρχεται πολύ βαθιά από το παρελθόν και πηγαίνει πολύ βαθιά στο μέλλον. Βλέπεις, μωρέ, αυτά τα νιάτα γύρω σου, που νομίζεις πως είναι ξεστρατισμένα και συμβιβασμένα; Κούνια που σε κούναγε. Μόλις υπάρξει μια σπίθα, αυτά τα νιάτα θα γίνουν πυρκαγιά, θα γίνουν ηφαίστειο Και θα αποδειχθούν καλύτερα από τη γενιά των πατεράδων τους και των παππούδων τους. Και θα σηκώσουν τη σημαία του αγώνα μέχρι τον ήλιο. Είναι η σπορά, σου λέω...». |
| |
| Στο αποχαιρετιστήριο που έγραψε ο Χαρίλαος Φλωράκης και παρέδωσε στην Γ.Γ. του Κ.Κ.Ε. Αλέκα Παπαρήγα, αναφέρει: |
«Δεν το ονοματίζω τούτο το χαρτί διαθήκη για το λόγο ότι δεν έχω τίποτα να διαθέσω. Ό,τι βιος είχα το έχω δώσει στο Κόμμα, στο Κόμμα στο ΚΚΕ με τα γνωστά σύμβολά του, την Μαρξιστική – Λενινιστική ιδεολογία του, το πρόγραμμά του και τις αρχές του. Πολιτικά δεν έχω επίσης τίποτα να αφήσω. Ό,τι είχα το έδωσα με τη συγκεκριμένη δράση μου. Να αφήσω πολιτικές ορμήνιες δεν το θεωρώ σοβαρό. Θέλω να επιστρέψω, και να ταφώ στον τόπο που γεννήθηκα στο Παλιοζογλώπι και συγκεκριμένα στον Αηλιά για νάχω αγνάντιο. Ο τάφος να είναι απλός, μόνο να φραχτεί για να μην με ξεχώσουν τα αγρίμια. Δεν θέλω λόγους και στεφάνια. Αυτά να εκφραστούν με βοήθεια στο Κόμμα».
Σεπτέμβρης 1994
Γειά σας
Χαρίλαος Φλωράκης |
|
